تأثیر آموزش شناختی-رفتاری بر قصد مشارکت ورزشی، استرس ادراک‌شده و تاب‌آوری در زنان سالمند

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 استادیار، گروه آموزش تربیت بدنی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی ۸۸۹-۱۴۶۶۵ تهران، ایران.

2 گروه تربیت بدنی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 گروه تربیت بدنی، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران.

4 گروه تربیت بدنی، واحد تبریز، دانشگاه ازاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

مقدمه: در حالی که درمان شناختی-رفتاری (CBT) اثربخشی خود را در زمینه‌های مختلف درمانی - از جمله درمان فردی، زوج‌درمانی و خانواده‌درمانی - نشان داده است، تأثیر بالقوه آن بر مشارکت زنان سالمند در فعالیت‌های بدنی کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه با هدف پر کردن این شکاف پژوهشی، به بررسی تأثیر CBT بر قصد انجام ورزش، سطح استرس درک‌شده و تاب‌آوری روانی زنان سالمند می‌پردازد.
روش پژوهش: این پژوهش از طرح شبه‌آزمایشی با ارزیابی پیش‌آزمون و پس‌آزمون و گروه کنترل استفاده نمود. مطالعه بر روی زنان 65 سال و بالاتر در استان گلستان، ایران در سال 1403 انجام شد. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس، 40 شرکت‌کننده انتخاب و به صورت تصادفی در گروه مداخله یا گروه کنترل قرار گرفتند (هر گروه 20 نفر). از پرسشنامه‌های استاندارد برای سنجش متغیرها استفاده شد. گروه مداخله یک برنامه CBT هشت جلسه‌ای را دریافت کردند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های تی زوجی و مستقل در نرم‌افزار SPSS نسخه 27 تحلیل شدند.
یافته­ ها: نتایج پژوهش نشان داد که پس از تکمیل برنامه CBT، قصد مشارکت ورزشی در شرکت‌کنندگان گروه مداخله افزایش معناداری داشته است. علاوه بر این، گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل، کاهش قابل توجهی در سطح استرس درک‌شده و بهبود چشمگیری در میزان تاب‌آوری از خود نشان دادند.
نتیجه­گیری: یافته‌ها نشان می‌دهند که CBT در کاهش استرس، افزایش تاب‌آوری و بهبود انگیزه ورزشی زنان سالمند مؤثر بوده است. با توجه به این نتایج مثبت، ادغام این روش درمانی در برنامه‌های بازتوانی جسمی می‌تواند به طور همزمان به ارتقای سلامت روانی و بهبود شاخص‌های سلامت جسمی در این گروه جمعیتی منجر شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات